Beta Samati: zaginione miasto tajemniczego Królestwa Aksum
11 grudnia 2019, 05:45To jedna z najważniejszych starożytnych cywilizacji, ale ludzie Zachodu o tym nie wiedzą. Poza terenami Egiptu i Sudanu to najstarsza ważna cywilizacja Afryki, mówi Michael Harrower z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa. Wraz z zespołem odkrył on w Etiopii miasto, które było zamieszkane przez 1400 lat. Miasto należało do Królestwa Aksum
Tajemnicze symbole na glinianych cylindrach. Czy mogą być najstarszym pismem alfabetycznym?
27 listopada 2024, 11:49W 2004 roku na stanowisku Tell Umm el-Marra w zachodniej Syrii, w grobowcu z III tysiąclecia p.n.e. znaleziono cztery gliniane cylindry. Widoczne są na nich symbole, które sprowokowały naukowców do zastanowienia się, czy nie mamy tutaj do czynienia z wczesnym pismem. Jednak symbole te nie są pismem klinowym, a to jedyny system pisma, jaki znamy z Syrii III tysiąclecia przed Chrystusem. Profesor Glenn M. Schwartz, archeolog, który prowadził wykopaliska, rozważa możliwość, że to pismo alfabetyczne, pochodzące z około 2400 r. p.n.e. Jeśli ma rację, mamy do czynienia z sensacją na skalę światową, gdyż byłoby ono o 500 lat wcześniejsze, niż najstarsze znane pisma alfabetyczne.
Wielkie badania DNA pokazują historię ludzkich chorób z ostatnich 37 000 lat
15 lipca 2025, 06:10W wyniku sekwencjonowania DNA pobranego ze szczątków 1313 osób, które żyły w Eurazji w ciągu ostatnich 37 000 lat, znaleziono materiał genetyczny 5486 bakterii, wirusów i pasożytów, należących do 492 gatunków ze 136 rodzajów. Było wśród nich 3384 patogenów ludzkich należących do 124 gatunków, w tym i takie, na które dotychczas nie natrafiono w starych ludzkich szczątkach. Zespół naukowy, w skład którego wchodzili m.in. Eske Willerslev, Astrid K. N. Iversen i Martin Sikora, stwierdził, że najstarsze ze znalezionych dowodów na zoonozy – choroby, którymi ludzie zarażają się od zwierząt – pochodzą sprzed 6500 lat. Choroby te zaczęły się szerzej rozprzestrzeniać około 5000 lat temu.
Prapraprzodek dinozaurów
4 marca 2010, 11:14W 2007 roku w południowej Tanzanii znaleziono pierwsze szczątki najstarszego przodka dinozaurów. Ostatecznie na pojedynczym stanowisku warstwy kostnej znaleziono pozostałości przynajmniej 14 osobników, dzięki czemu udało się zrekonstruować niemal cały szkielet Asilisaurus kongwe (brakuje tylko fragmentu czaszki i dłoni). Protodinozaury te osiągały dużo mniejsze rozmiary niż sądzono, poza tym, wbrew przypuszczeniom, były roślino- bądź wszystkożerne, a nie drapieżne i poruszały się na czterech łapach zamiast na dwóch.
Złożone życie powstało miliard lat wcześniej?
19 maja 2016, 08:49Naukowcy z Chin ogłosili znalezienie dowodów wskazujących, że wielokomórkowe eukarioty pojawiły się na Ziemi przed 1,5 miliarda lat, o niemal miliard lat wcześniej, niż dotychczas sądzono. Artykuł, opublikowany w Nature Communications, natychmiast wywołał burzę w środowisku naukowym
Małpie narzędzia sprzed setek lat
12 lipca 2016, 12:54Nowe dowody archeologiczne sugerują, że brazylijskie kapucynki używają kamiennych narzędzi do rozłupywania orzechów nerkowca od co najmniej 700 lat. Wg naukowców z Uniwersytetów w Oksfordzie i São Paulo, to najstarsze archeologiczne przykłady wykorzystania narzędzi przez małpy poza Afryką.
Polski badacz odkrył wczesne przedstawienie mozaikowe rzymskiego koła hydraulicznego
23 listopada 2020, 12:55Najstarsze przedstawienie hydraulicznego koła wodnego na rzymskiej mozaice ma około 1700 lat i pochodzi z Apamei (obecna Syria) – uważa prof. Marek T. Olszewski z Uniwersytetu Warszawskiego. Najstarsze znane do tej pory było późniejsze o ok. 150 lat – twierdzi badacz.
Jak rozprzestrzeniała się malaria? Zrekonstruowano 5500 lat historii choroby
14 czerwca 2024, 09:47Malaria to jedna z najbardziej zabójczych chorób w historii ludzkości. W 2022 roku zanotowano 249 milionów zakażeń i 608 000 zgonów w 85 krajach. Obecnie ograniczona jest głównie do obszarów tropikalnych, ale nieco ponad 100 lat temu występowała na połowie powierzchni Ziemi, w tym w USA, Kanadzie, w Skandynawii i na Syberii. Choroba jest przedmiotem intensywnych badań, również dotyczących jej historii i ewolucji
Starożytny amulet pozwoli wyjaśnić jedną z największych zagadek lingwistyczych Europy?
16 listopada 2022, 11:00Ponad 2000 lat temu na drzwiach pewnego domostwa na północy Hiszpanii wisiał amulet w kształcie dłoni. W 2021 roku zabytek znaleźli archeolodzy pracujący na górze Irulegi w pobliżu Pampeluny. Specjaliści z Sociedad de Ciencias Aranzadi prowadzą tam wykopaliska przy ruinach średniowiecznego zamku i osady z epoki żelaza. Dłoń zabezpieczono i wysłano do konserwacji. Okazało się, że to nie zwykły amulet, a sensacyjne znalezisko, które może pomóc w rozwiązaniu jednej z największych zagadek lingwistycznych Europy – pochodzenia języka baskijskiego.
Alpinista bije na alarm. W Alpach pojawiło się nowe jezioro
17 lipca 2019, 12:06Alpinista Bryan Mestre był zaszokowany, gdy na wysokości 3400 metrów w masywie Mount Blanc zauważył jezioro. Czas bić na alarm. Wystarczyło 10 dni upałów, by doszło do rozpadu lodowca, roztopienia lodu i utworzenia jeziora u podnóża Dent du Geant, mówi Mestre. Zaledwie10 dni wcześniej jego kolega był w tym regionie i jeziora jeszcze nie było.
